Emotionele dimensie van werk blijft vaak onderbelicht

Uit onderzoek van The School of Life Amsterdam blijkt dat de emotionele dimensie van werk binnen organisaties vaak over het hoofd wordt gezien. “In de eerste plaats is het van belang dat organisaties de emotionele dimensie van werk serieus nemen. Niet als bijzaak of luxe, maar als fundament dat noodzakelijk is voor welzijn en goede prestaties”, vertelt Josine Peters, directeur van The School of Life Amsterdam.

“Organisaties die investeren in reflectieve dialoog, training in samenwerking, een stevige leercultuur, aandacht voor herstel en plezier en zichtbaar menselijk leiderschap, creëren zowel een gezondere werkplek als een veerkrachtiger en innovatiever systeem.”

Angstcultuur beperkt openheid

Ongeveer de helft van de medewerkers (48,7%) vindt het normaal om twijfels op het werk te bespreken, en 41,9 procent voelt zich vrij om een afwijkende mening te uiten. Nog minder, namelijk 32,6 procent ervaart dat de stem van de minderheid wordt gehoord.

“Veel respondenten maken duidelijk dat afwijkende ideeën niet geapprecieerd worden als gevolg van ‘hiërarchie’, een ‘angstcultuur’, een ‘onveilige sfeer’ of zelfs een ‘afrekencultuur’ of ‘pestgedrag’”, vertelt Peters. In teams wordt bij 56,4% goed naar elkaar geluisterd en iets meer dan de helft (51,5%) zegt dat gesprekken altijd respectvol verlopen. 

• Lees ook: Behoud van medewerkers: waarom oprechte interesse de sleutel is 

Samenwerking schiet tekort

The School of Life Amsterdam benadrukt dat samenwerking de drijvende kracht is achter vrijwel alles wat organisaties ondernemen. Toch voelt slechts een kwart van de medewerkers (25%) zich niet vaak gefrustreerd over samenwerking, en nog minder (22,4%) ervaart dat conflicten op een constructieve manier worden besproken.

Feedback ontbreekt ook, want slechts 26,4 procent geeft aan dat collega’s elkaar eerlijke en opbouwende feedback geven. Minder dan de helft van de organisaties werkt hier bewust aan, en 43,9 procent biedt trainingen of begeleiding in communicatieve vaardigheden. Bovendien merkt maar 38,1 procent dat er actief aandacht is voor hoe teams samenwerken.

Mentale gezondheid onder druk

“In veel organisaties ligt er simpelweg (te) veel druk op mensen, zo laten de antwoorden zien’’, vertelt Peters. Maar ongeveer één op de vier medewerkers (24,8%) ervaart geen hoge werkdruk, terwijl voor ruim vier op de 10 (40,4%) overwerken de norm is. Ook pauzes zijn niet vanzelfsprekend. Slechts 57 procent voelt dat er ruimte is om even op adem te komen. 

• Lees ook: Mentale gezondheid bespreekbaar maken: waar organisaties tekortschieten en wat wél werkt

‘’Het is dan ook niet verrassend dat bij de meerderheid van de organisaties burn-out een probleem vormt’’, legt Peter uit. Slechts 25,8% van de respondenten zegt dat het in hun organisatie geen rol speelt.

Leiderschap voor welzijn

Door structureel aandacht te besteden aan het welzijn van medewerkers en hen te helpen hun grenzen te leren kennen en bewaken, kunnen veel problemen worden voorkomen. ‘’Leiders moeten verder leren kijken dan alleen prestaties en echt zien wat er bij mensen speelt,’’ legt Peter uit. ‘’Wie zich gehoord en gezien voelt, kan zich verbinden met de organisatie en het gezamenlijke doel.’’

• Lees ook: Leidinggeven aan verandering: weerstand is zelden het echte probleem

Onderzoeken laten zien dat vooral de emotionele intelligentie van leiders bepaalt of een organisatie gezond en veerkrachtig is. ‘’Verandering begint vaak bij invloedrijke mensen die de intentie en moed hebben om het anders te doen, ‘’ concludeert Peters. 

Over het onderzoek 

Het onderzoek van The School of Life Amsterdam is uitgevoerd in het voorjaar van 2025 via een online vragenlijst, ingevuld door 686 respondenten. De doelgroep bestond voornamelijk uit werkende vrouwen met een hbo/wo-achtergrond, actief in sectoren als overheid, zorg, tech, zakelijke dienstverlening, onderwijs, financiële dienstverlening en NGO’s en met een verscheidenheid aan leeftijd en werkervaring.