De slechtste baas is de baas die baas wil zijn!

Als je heel graag ‘de baas’ wilt zijn, dan ben je er waarschijnlijk niet zo goed in. Onderzoek laat zien dat deze groep managers hun sociale vaardigheden vaak overschatten. Met ambitie an sich is niks mis. Maar als we dat koppelen aan assertiviteit, maken we een inschattingsfout. 

Assertiviteit associëren we met kracht, dominantie, zelfverzekerd zijn en daadkracht. Nuttige eigenschappen, die we vanuit onze evolutie graag bij een leider terugzien als we in gevaar zijn. 

Voor moderne organisaties is dat weinig zinvol. In deze tijd is juist verbinding nodig. Met een beetje pech zorgt deze bias ervoor dat je een dominante ‘chimpansee’ binnenhaalt, of nog erger een narcistische leider. Schrik niet: de inschatting is dat de boardroom voor 20% uit psychopaten bestaat!

Management is geen beroep

We vissen te veel in de vijver van dominante mannen met ambitie. Maar leiderschap is geen beroep. Je toont leiderschap afhankelijk van de behoefte van de groep. Psychologisch past leiderschap delen beter bij ons. Tijdelijk ben je leider als de groep behoefte heeft aan jouw skills. Permanent aan de macht zijn, vergroot de kans op hiërarchie en machtsafstand. Dat vinden we niet fijn. 

• Lees ook: Goed leiderschap: minder praten en meer doen 

Oké: dus beter geen vaste manager. Voor veel organisaties is dat een brug te ver. Jammer, maar selecteer dan wel de juiste manager. Vaak is dat een wat bescheidener persoon. 

Samenwerking, delegeren en empathie zijn de basiseigenschappen van deze persoon. De focus ligt op het gezamenlijke doel. Op de rode loper en het podium is deze leider minder terug te vinden. Hij stimuleert innovatie en beschermt jou als het fout gaat.

Human resources als bewaker

Door een onzorgvuldig (voorbereid) selectieproces, neemt de kans toe dat je selecteert op bijzaken zoals ‘veel ervaring’, ‘assertiviteit’ en ‘ambitie’. Door diversiteit in de selectiecommissie, onderlinge feedback en standaardisatie van de selectieprocedure, verklein je de kans op selectiefouten. Human resources bewaakt deze zorgvuldigheid. 

• Lees ook: Woningcorporaties staan voor een leiderschapsopgave – tijd om HR en leiderschap krachtiger te verbinden 

Staar je tijdens de selectieprocedure niet blind op iemands cv. Dit zegt iets, maar het zegt niets over het verhaal erachter. Laat de kandidaat zijn of haar levensverhaal vertellen. Stel vragen als: ‘Wie ben je?’,  ‘Waar kom je vandaan?’,  ‘Welke leefregels golden er vroeger thuis?’. Zo ontdek je gedragspatronen en karaktereigenschappen. 

Tja, de beste leiders zijn misschien wel degenen die het minst op een leider lijken.