Werkgevers vinden dat jongeren te veel waarde hechten aan werk-privébalans

Nederlandse werknemers geven hun leven en werk in recent onderzoek van Ipsos I&O een dikke voldoende: gemiddeld een 7,5. Twee op de drie zeggen dat werk hen inspiratie en voldoening geeft. Het gevoel iets bij te dragen aan de samenleving speelt daarbij een grote rol. Mannen zijn iets gelukkiger in hun werk dan vrouwen, ouderen iets meer dan jongeren en plattelanders meer dan stedelingen. Werklozen en arbeidsongeschikten geven hun leven een lager cijfer dan werkenden, terwijl huisvrouwen en -mannen en gepensioneerden het gelukkigst zijn.

Generatiekloof op de werkvloer

Jongeren kijken heel anders naar werk dan oudere generaties. Zij zetten een goede werkprivé-balans op één, gevolgd door sociale aspecten, salaris, flexibele werktijden en thuiswerkmogelijkheden. Uit recente onderzoeken van Ipsos Global Trends en Rabobank bleek al dat werkenden het belangrijker vinden om een goede balans tussen werk en privéleven te hebben dan een succesvolle carrière of hoog salaris. Ook in dit nieuwe onderzoek onderschrijft minstens 80 procent van alle groepen dit, van jong tot oud, man of vrouw, met of zonder kinderen. Hoger opgeleiden vinden dit iets meer (87%) dan lager opgeleiden (75%).

Werkgevers zijn enerzijds blij met jonge werknemers. Ze noemen hen ambitieus, verfrissend, slim en creatief. Zes op de tien ondernemers stelt zelfs dat jonge werknemers, opgegroeid met technologie, innovatie beter weten aan te jagen. Maar anderzijds wringt het. Zes op de tien werkgevers vinden dat jongere werknemers te veel waarde hechten aan een goede werk-privébalans. Werkgevers vinden het lastig dat jonge werknemers (tot 35 jaar) niet fulltime willen werken, maar drie of vier dagen. En dat dan ook nog wanneer en waar zij willen.

Jongeren hebben lager arbeidsethos

Ook stellen veel ondernemers dat jongeren een lager arbeidsethos hebben dan oudere generaties. Ze missen volgens hen ambitie, initiatief en loyaliteit. Acht op de tien werkgevers stelt bovendien dat jonge werknemers van nu sneller overbelast zijn dan hun leeftijdsgenoten vroeger.

Meer dan de helft van de werkgevers (57%) vindt dat jongeren te hoge eisen stellen aan de werkgever, met name qua salaris. Sommigen wijzen op zelfoverschatting van jongeren door de schaarste op de arbeidsmarkt. Die zelfoverschatting leidt tot uitval en veelvuldig jobhoppen. Dat maakt werkgevers terughoudender om in hen te investeren.

• Lees ook: Jongeren hebben liever meer uren dan extra reistijd

Ook over oudere werknemers (50+) zijn werkgevers niet alleen positief. Ze worden weliswaar als loyaal en stabiel gezien, maar ook als minder flexibel, trager en minder open voor digitale ontwikkelingen.

Een kwart jongeren heeft burn-outverschijnselen

Opvallend is dat vooral jonge hoger opgeleide vrouwen de balans tussen werk en privé essentieel vinden én het meest stress ervaren. Uit eerder TNO-onderzoek blijkt dat maar liefst een kwart van de werknemers van 18 tot 35 jaar in 2022 met burn-outverschijnselen kampte. Die klachten nemen in ernst toe, net als het ziekteverzuim door werkgerelateerde psychische klachten. Dat komt door prestatiedruk, onzekerheden in het leven en sociale druk.

Zelf willen bepalen wanneer (45%) of waar (40%) men werkt, is voor veel Nederlanders essentieel. Naarmate men hoger opgeleid is of een hoger inkomen heeft, neemt de wens om thuis te kunnen werken toe. Werkgevers vinden deze wens lastig. Twee derde vindt dat jongeren te veel zelf willen bepalen waar en wanneer ze werken.

Ruim de helft van de werkenden (56%) werkt weleens thuis, vooral hoger opgeleiden en mensen met een hoog inkomen. Zij zijn iets gelukkiger dan wie niet thuiswerkt, al zijn de verschillen klein. Een kwart van de werkenden zou willen dat de werkgever ervoor zorgt dat werknemers vaker op kantoor verschijnen. Opvallend: degenen die graag willen dat de collega’s meer naar kantoor gedirigeerd worden, willen zelf wel (gedeeltelijk) thuis blijven werken.

• Lees ook: Niet het salaris, maar zingeving drijft Gen Z en millennials

Inclusiviteit en diversiteit nog niet in top 5

Twee op de drie Nederlanders vinden verder het sociale aspect van werk belangrijk, zoals het contact met collega’s. Opvallend: ouderen zeggen dat vaker dan 25-34-jarigen, al noemt ook twee derde van deze groep het belangrijk. Jongeren van 18-24 noemen het sociale aspect het minst (53%). 

Waarden als inclusiviteit en duurzaamheid worden belangrijker. In dit onderzoek zegt 40 procent alleen te willen werken bij een organisatie die hun waarden deelt op inclusiviteit en diversiteit, en 30 procent op duurzaamheid en klimaat. Maar: deze thema’s halen nog niet de top 5 van belangrijkste werkwaarden. Dit komt doordat dit vooral sterk leeft onder hoger opgeleiden in de grote steden. Vooral vrouwen van 35-49 jaar hechten aan diversiteit en inclusiviteit.

• Werkgeluk in Nederland neemt af, vooral onder jongeren

Het onderzoek schetst een bijna schizofreen beeld. Voor jongeren staat de balans tussen werk en privé voorop, waarbij werk niet zaligmakend is. Een groot deel van de werkgevers heeft het hier lastig mee, zij zoeken juist inzet en loyaliteit. De krapte op de arbeidsmarkt dwingt werkgevers echter om zich aan te passen. De oplossing ligt volgens de onderzoekers in de juiste mix van jong en oud waarbij jongeren leren van de loyaliteit en het arbeidsethos van oudere collega’s, en laat ouderen zich inspireren door het nieuwe, innovatieve en levenslustige van jongeren.