10 misvattingen over mantelzorg op het werk

Veel werkgevers en medewerkers hebben nog altijd een verkeerd beeld van mantelzorg. Deze misvattingen zorgen ervoor dat het gesprek op de werkvloer vaak uitblijft, terwijl dat gesprek juist de sleutel is tot werkbare oplossingen. Uit onderzoek van Werk&Mantelzorg blijkt dat dan in tachtig procent van de gevallen een praktische oplossing wordt gevonden die weinig kost en veel oplevert: loyale, vitale medewerkers die hun werk en zorgtaken kunnen blijven combineren.

De Dag van de Mantelzorg op 10 november is bij uitstek het moment om deze misvattingen uit de wereld te helpen en mantelzorg bespreekbaar te maken. Werk&Mantelzorg brengt daarvoor een overzichtelijk factsheet uit met de tien belangrijkste misvattingen over werk en mantelzorg.

Misvattingen

Stichting Werk&Mantelzorg onderzoekt al ruim tien jaar hoe werkgevers in Nederland omgaan met mantelzorg. In de jaarlijkse Werk&Mantelzorg Monitor delen zowel medewerkers met als zonder mantelzorgtaken én leidinggevenden hoe zij de situatie binnen hun organisatie beleven. De Monitor laat ook zien wat mogelijk is om werk en zorg te combineren, waar medewerkers behoefte aan hebben en op welke punten organisaties nog kunnen verbeteren.

• Lees ook: Kabinet wil werk en zorg combineren makkelijker maken

Toch ervaart Werk&Mantelzorg dat drempels om over mantelzorg te praten hardnekkig zijn. Die drempels komen vaak voort uit misvattingen, die in de factsheet ‘10 misvattingen over werk en mantelzorg’ op een rijtje zijn gezet.

Vijf misvattingen bij werkgevers

1. Bij ons werken geen mantelzorgers. 
2. Mantelzorgers zijn 50+ vrouwen die voor hun ouders zorgen. 
3. Bekendmaken verlofregelingen leidt tot toename gebruik. 
4. Mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid kost veel tijd en geld. 
5. De privésituatie van medewerkers die mantelzorgen is niet mijn probleem.

1 op 4 is mantelzorger

Werkgevers onderschatten regelmatig hoeveel mantelzorgers er in hun organisatie werken. Zo leeft het idee dat ‘hier geen mantelzorgers werken’, zeker bij bedrijven met vooral mannen in dienst. Terwijl onderzoek van het SCP laat zien dat een op de vier werknemers mantelzorger is. Ook bestaan nog beelden van mantelzorg als iets voor ‘50-plus vrouwen die voor hun ouders zorgen’. Daarnaast zijn werkgevers soms bang dat het bekendmaken van verlofregelingen leidt tot massaal gebruik, terwijl mantelzorgers vooral behoefte hebben aan begrip, flexibiliteit en maatwerk. Omdat mantelzorg meestal langdurig is, biedt verlof geen structurele oplossing.

Verder leeft het idee dat mantelzorgvriendelijk beleid veel tijd en geld kost. Volgens Werk&Mantelzorg kan het juist eenvoudig worden geïntegreerd in bestaand personeelsbeleid rond duurzame inzetbaarheid. Het levert bovendien veel op: productieve en loyale medewerkers die minder gestrest zijn. Ten slotte denken sommige werkgevers dat de privésituatie van medewerkers niet hun verantwoordelijkheid is. Intensieve zorgtaken hebben echter wel degelijk invloed op het welbevinden van de medewerkers en daardoor ook op het werk.

• Lees ook: Mantelzorg drukt steeds zwaarder op praktisch opgeleiden

Vijf misvattingen bij mantelzorgers

1. Ik ben geen mantelzorger. 
2. Werk en privé moeten gescheiden blijven. 
3. Ik kan mijn collega’s niet nog meer belasten. 
4. Ik kan zowel mijn werk als mijn zorgtaken goed doen. 
5. Als ze weten dat ik mantelzorger ben, heeft dit negatieve gevolgen. 

Angst voor carrière

Ook bij medewerkers zelf spelen misvattingen. Veel mantelzorgers herkennen zichzelf niet als mantelzorger en wachten daardoor te lang met het bespreken van hun situatie. Het idee dat werk en privé strikt gescheiden moeten blijven, of dat collega’s niet extra belast mogen worden, houdt gesprekken tegen. Uit onderzoek blijkt juist dat collega’s vaak begripvol zijn, willen meedenken en werk over willen nemen.

Verder overschatten mantelzorgers soms hoe lang zij hun zorgtaken kunnen combineren met werk zonder ondersteuning. Vakantiedagen worden ingezet voor de zorg, waardoor werknemers onvoldoende bij kunnen tanken en het risico lopen om (langdurig) uit te vallen. En de angst voor negatieve gevolgen voor positie of carrière maakt dat sommigen hun situatie liever verborgen houden, terwijl een open gesprek vaak juist ruimte biedt om ambities en zorgtaken beter op elkaar af te stemmen.

Kleine aanpassingen

Door misvattingen te doorbreken en het gesprek te normaliseren, ontstaat ruimte om werk en mantelzorg samen vorm te geven, benadrukt Werk&Mantelzorg. Voor zowel werkgever als werknemer leidt dat tot minder uitval, meer betrokkenheid en een beter werkklimaat.  

• Lees ook: HR-servicepartner Sandra van Wanrooij is ook mantelzorger voor haar moeder. ‘Je regelt je een slag in de rondte’