De SkillsWallet als betrouwbare dataset voor werkgevers: is daar een standaard voor?

Iedere recruiter kent het probleem: cv’s die net iets te mooi lijken om waar te zijn. Soms gaat het om subtiele overdrijving, zoals een korte cursus die wordt opgevoerd als “specialisatie”. Soms is er ronduit sprake van bedrog, zoals een diploma dat nooit is behaald. De druk om jezelf zo aantrekkelijk mogelijk te presenteren is groot, zeker in een tijd waarin ervaring en vaardigheden minstens zo belangrijk zijn als formele titels.

Maar cv-fraude en opgeblazen kwalificaties zijn niet alleen frustrerend voor werkgevers, ze ondermijnen ook het vertrouwen in de arbeidsmarkt en samenleving als geheel. Hoe kan een werkgever op een krappe, dynamische arbeidsmarkt onderscheid maken tussen feit en fictie? 

De SkillsWallet biedt een antwoord op deze vraag. Het is een persoonlijke digitale app waarin diploma’s, certificaten en vaardigheden op een betrouwbare en verifieerbare manier kunnen worden opgeslagen en gedeeld. In dit artikel belichten we hoe de SkillsWallet kan uitgroeien tot een onmisbaar fundament voor een betrouwbare, toekomstbestendige arbeidsmarkt, mits we oog hebben voor standaardisatie en andere belangrijke uitgangspunten voor interoperabiliteit.

De SkillsWallet in context

De samenleving en dus ook de arbeidsmarkt verandert sneller dan ooit. Beroepen veranderen en verdwijnen door technologische innovaties, globalisering en maatschappelijke transities. Een klassieke, lineaire loopbaan – één opleiding, één werkgever, één carrièrepad – komt steeds minder vaak voor. In plaats daarvan wordt verwacht dat iedereen zich continu ontwikkelt en flexibel meebeweegt. Een leven lang ontwikkelen is geen luxe meer, maar pure noodzaak.

Tegelijkertijd kampen werkgevers met een hardnekkige mismatch tussen vraag en aanbod. Vacatures blijven steeds langer onvervuld. Soms omdat er geen kandidaten zijn, maar ook omdat hun vaardigheden onvoldoende zichtbaar of erkend worden.

Ongediplomeerd of onbevoegd betekent echter zeker niet altijd ook onbekwaam. Soms zijn relevante talenten en vaardigheden gewoonweg onzichtbaar. Denk aan interculturele vaardigheden ontwikkeld tijdens vrijwilligers- of verenigingswerk, of digitale skills opgebouwd via zelfstudie of online cursussen. Dit zijn waardevolle skills die je op een traditioneel cv vaak niet terugziet.

• Lees ook: Het cv is op z’n retour – en dat is goed nieuws. Dankzij skillsbased werving kijkt Defensie nu anders naar talent

De SkillsWallet biedt een oplossing voor dit probleem. Door formele en informele leerervaringen op een betrouwbare en herkenbare manier te documenteren, wordt het hele palet aan talenten en vaardigheden zichtbaar. Een student die naast zijn hoofdstudie microcredentials behaalt bij andere studies, een verpleegkundige die aanvullende taalcursussen afrondt of een technicus die zich bijschoolt: al deze bewijzen kunnen in één betrouwbare omgeving samenkomen. Het resultaat is een rijker, vollediger en scherper beeld van iemands mogelijkheden.

De SkillsWallet biedt niet alleen individuele waarde, maar ook maatschappelijke betekenis. Het kan mobiliteit vergroten, loopbaanontwikkeling ondersteunen en de kans op mismatches verkleinen. Bovendien sluit de SkillsWallet naadloos aan bij Europese ambities om kwalificaties beter internationaal vergelijkbaar en overdraagbaar te maken. De SkillsWallet is daarmee niet zomaar een handige bijlage bij het cv of een gimmick van een branche of een sector, maar het vormt, samen met bijvoorbeeld CompetentNL als skillstaal voor de Nederlandse arbeidsmarkt, een digitale hoeksteen van een moderne dynamische arbeidsmarkt.

Waarom interoperabiliteit de sleutel is

Om echt waardevol te zijn, moet de SkillsWallet meer zijn dan zomaar een digitale map waarin certificaten worden verzameld. Het moet kunnen functioneren in een complex ecosysteem van opleiders, werkgevers, overheden en internationale instanties die gegevens registreren en uitwisselen. Dat is waar het begrip interoperabiliteit in beeld komt: de mate waarin verschillende systemen, afsprakenstelsels en organisaties met elkaar kunnen communiceren en samenwerken.

Alleen door goede afspraken te maken over wetgeving, processen, taal en technologie kan de SkillsWallet functioneren als een betrouwbare sleutel tot iemands vaardigheden.

Interoperabiliteit is essentieel. Stel je voor dat iedere opleider, werkgever, sector en land een eigen SkillsWallet-systeem ontwikkelt, met eigen definities en technische standaarden. Met zo’n lappendeken van losse initiatieven die niet op elkaar aansluiten, verliest de SkillsWallet zijn kracht. Alleen door goede afspraken te maken over wetgeving, processen, taal en technologie kan de SkillsWallet functioneren als een betrouwbare sleutel tot iemands vaardigheden. Daarom belichten we de SkillsWallet in dit artikel vanuit de vier dimensies van interoperabiliteit die hierbij een rol spelen: de juridische, organisatorische, semantische en technische dimensie.

Juridische interoperabiliteit

Een SkillsWallet bevat persoonlijke gegevens over diploma’s, certificaten, leerresultaten en soms zelfs gedetailleerde informatie over specifieke vaardigheden, talenten of prestaties. De cruciale vraag: wie mag welke informatie inzien, verwerken en onder welke voorwaarden? Hier ligt de kern van juridische interoperabiliteit: zorgen dat wet- en regelgeving, eigenaarschap en rechten rondom data zo zijn ingericht dat burgers beschermd zijn. 

De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is het Europese fundament dat de privacy van de burger beschermt. De verordening schrijft voor dat individuen eigenaar zijn van hun gegevens en zelf bepalen wie toegang krijgt. De SkillsWallet sluit hier goed op aan: gebruikers kiezen welke diploma’s of certificaten zij delen met een potentiële werkgever, opleider of instantie. Daarmee wordt de SkillsWallet niet alleen een technisch middel, maar ook een instrument van zelfbeschikking.

Juridische interoperabiliteit gaat verder dan alleen privacy. Ook authenticiteit speelt een rol. Hoe kan een werkgever zeker weten dat een certificaat echt is en niet vervalst? En hoe wordt geverifieerd dat de uitgever – zoals een onderwijsinstelling, brancheorganisatie of werkgever – bevoegd is om die erkenning toe te kennen?

Meer over skills in de arbeidsmarkt en het programma Integraal Skillspaspoort lees je in ons dossier

Hier komt eIDAS2 in beeld, de Europese verordening die het organiseren van digitaal vertrouwen centraal stelt. Met digitale identiteiten en gekwalificeerde vertrouwensdiensten kan worden gegarandeerd dat documenten betrouwbaar, herleidbaar en geldig zijn. De SkillsWallet kan zo leunen op een infrastructuur die in heel Europa dezelfde juridische waarde heeft. 

• Lees ook: Skillsbased werken in de praktijk: gelukkig komt eIDAS 2.0 eraan!

Daarnaast speelt bij arbeidsmobiliteit ook de internationale dimensie mee. Een Nederlander die in Duitsland of Spanje wil gaan werken, moet erop kunnen vertrouwen dat zijn gegevens juridisch erkend en bruikbaar blijven. Europese samenwerking, harmonisatie van spelregels en wederzijdse erkenning zijn dus van belang om te voorkomen dat de SkillsWallet slechts lokaal inzetbaar is. Met duidelijke afspraken over eigenaarschap en kwaliteit in internationale afstemming, kan het uitgroeien tot een betrouwbaar, grensoverstijgend instrument dat recruitment vereenvoudigt en een impuls geeft aan mobiliteit.

Organisatorische interoperabiliteit

Zelfs met sluitende wetgeving en een stevige juridische basis blijft de vraag: wie doet wat? Een SkillsWallet kan alleen functioneren wanneer werkgevers, brancheverenigingen, opleiders, valideringsorganisaties en overheden bereid zijn hun processen en systemen op elkaar af te stemmen. Dat is de kern van organisatorische interoperabiliteit: duidelijke afspraken over rollen, verantwoordelijkheden en samenwerking.

Een concreet voorbeeld maakt dit zichtbaar. Stel, een student rondt een hbo-opleiding af, volgt daarna een online cursus data-analyse en behaalt op het werk een intern certificaat voor projectmanagement. Al deze bewijzen kunnen in de SkillsWallet worden opgenomen, maar alleen als de hogeschool, de cursusaanbieder en de werkgever op een gestandaardiseerde manier hun gegevens aanleveren, valideren en up-to-date houden voor verificatiedoeleinden.

Zonder afspraken over wie valideert en certificeert, hoe updates worden doorgevoerd en welke partij verantwoordelijk is bij fouten, zou het stelsel onbetrouwbaar zijn. Daarom draait organisatorische interoperabiliteit vooral om afspraken die de samenwerking praktisch werkbaar maken. Denk aan heldere procedures en format voor het toevoegen van nieuwe gegevens en afspraken over correcties van fouten. Als iedereen deze basisafspraken volgt, ontstaat er een werkend ecosysteem dat voor gebruikers bruikbaar en betrouwbaar aanvoelt.

Daarnaast speelt cultuur een rol. Niet iedere organisatie deelt graag informatie, soms zijn er zorgen over verlies van concurrentiepositie of controle. Het succes van de SkillsWallet hangt dus niet alleen af van technische koppelingen en juridische afspraken, maar ook van de bereidheid om samen te werken aan het grotere geheel. Organisatorische interoperabiliteit draait om het bouwen van een betrouwbaar netwerk waarin alle actoren hun verantwoordelijkheid nemen.

Semantische interoperabiliteit

Een van de grootste uitdagingen voor de SkillsWallet zit niet in wetten of techniek, maar in taal. Want wat bedoelen we precies met een skill? Is “communicatieve vaardigheid” bij een docent hetzelfde als bij een klantenservicemedewerker? En hoe verhouden losse microcredentials zich tot een volledig diploma?

Semantische interoperabiliteit betekent dat alle betrokken partijen dezelfde begrippen en definities hanteren. In Europa is hiervoor ESCO (European Skills, Competences, Qualifications and Occupations) ontwikkeld: een classificatiesysteem dat vaardigheden en beroepen eenduidig beschrijft, zodat een skill dezelfde betekenis heeft in verschillende landen en sectoren. In Nederland wordt dit verder gespecificeerd en van lokale context voorzien in CompetentNL, dat de nationale taal voor vaardigheden en leeruitkomsten vastlegt en koppelt aan het Europese kader.

• Lees ook: Skillsbased werken in de praktijk: Sluit aan bij een gezamenlijke skillstaal

Dankzij deze initiatieven betekent bijvoorbeeld “Engels niveau B2” of “projectmanagement” in iedere context hetzelfde – of het nu gaat om een opleider, een werkgever of een grensoverschrijdende sollicitatie. Voor werkgevers betekent dit dat zij niet langer hoeven te gissen of “teamcoördinatie” hetzelfde betekent als “leidinggeven op operationeel niveau”, of dat “klantgericht werken” overeenkomt met “servicevaardigheid”. Voor opleiders maakt het mogelijk hun leeruitkomsten en kwalificaties te koppelen aan bestaande kaders, zodat studenten de erkenning krijgen die ze verdienen. Voor werkenden zelf geeft het de zekerheid dat hun skills ook in de rest van Europa worden herkend.

Semantische interoperabiliteit is de lijm die van losse bewijsstukken een samenhangend en begrijpelijk verhaal kan maken, ook in een nieuwe context.

Technische interoperabiliteit

De technische dimensie van interoperabiliteit beschrijft hoe de SkillsWallet in de praktijk kan functioneren. Het gaat om de vraag of de verschillende systemen die diploma’s, certificaten en vaardigheden beschrijven en registreren ook daadwerkelijk met elkaar kunnen communiceren. Zonder betrouwbare technische afspraken die gebaseerd zijn op open standaarden, kunnen diverse SkillsWallets elkaar niet verstaan en dus geen zinvolle uitwisseling tot stand brengen.

Op Europees niveau is hiervoor het Architecture Reference Framework (ARF) ontwikkeld als fundament voor de EUDI-wallet (European Digital Identity Wallet). Dit technische raamwerk beschrijft hoe identiteiten en gegevens veilig en gestandaardiseerd kunnen worden uitgewisseld tussen landen, sectoren en organisaties. De SkillsWallet kan hier direct van profiteren, omdat het zich kan baseren op dezelfde infrastructuur voor digitaal vertrouwen. 

In aanvulling op de Europese ontwikkelingen wordt vanuit Nederland gewerkt aan het Decentralized Identity Interop Profile (DIIP). Deze belangrijke ontwikkeling wordt aangejaagd door Fides: zij werken aan digitaal vertrouwen en organiseren onder andere de community rond DIIP. Daarmee faciliteert Fides onder meer een open testbed waarin implementaties gezamenlijk op interoperabiliteit worden beproefd. Het DIIP v4 profiel maakt praktische, samenhangende technologische keuzes die aansluiten op de EUDI-ARF.

Ondanks alle ontwikkelingen is dit veelbelovende ecosysteem vandaag nog erg fragiel. Er zijn vele concepten en conceptstandaarden. Dat betekent dat implementaties kwetsbaar zijn: wat vandaag werkt, kan morgen alweer veranderen. Daarom is het van groot belang dat betrokken partijen samen bouwen aan robuuste en breed gedragen standaarden. Dergelijke samenwerkingen zijn er gelukkig volop, zoals de Eduwallet pilot van het groeifondsprogramma Npuls en de Large Scale Pilots waarbinnen honderden organisaties met elkaar samenwerken aan een betrouwbaar Europees ecosysteem voor wallets en credentials.

Technische interoperabiliteit vraagt om meer dan slimme software: het vereist een stevige basis van Europese afspraken (zoals het ARF), stabiele en betrouwbare implementaties (zoals het DIIP) die gebruikmaken van wereldwijd erkende open standaarden. Alleen zo kan de SkillsWallet uitgroeien tot de persoonlijke omgeving waarop burgers, werkgevers en opleiders kunnen vertrouwen.

Reflectie en uitdagingen

De SkillsWallet belooft veel: meer transparantie in het ecosysteem van onderwijs en arbeidsmarkt, eerlijkere kansen voor iedereen en meer inzicht voor zowel werknemers en werkzoekenden als werkgevers en onderwijsinstellingen in de talenten en vaardigheden van burgers. Het versterkt de positie van individuen, die meer regie krijgen over hun ontwikkel- en loopbaanpad in het ecosysteem van onderwijs en arbeidsmarkt (LLO), en het helpt onderwijs en bedrijfsleven dichter bij elkaar te komen. Daarmee sluit het perfect aan bij de ambities van een Europese arbeidsmarkt die inzet op flexibiliteit en mobiliteit.

Uiteraard zijn er serieuze uitdagingen. Allereerst is er het vraagstuk van vertrouwen. Werkenden moeten erop kunnen rekenen dat de gegevens in hun SkillsWallet veilig zijn en werkgevers moeten zeker weten dat de informatie in die SkillsWallet ook betrouwbaar en actueel is. Elke twijfel over authenticiteit, dataveiligheid of validiteit kan het draagvlak ondermijnen.

Daarnaast is de adoptie cruciaal. De SkillsWallet staat of valt bij breed gebruik: als slechts enkele onderwijsinstellingen of werkgevers meedoen, verliest het systeem zijn waarde. Het bouwen van een kritische massa vraagt om heldere communicatie die duidelijke voordelen voor alle betrokkenen belicht en om een strategie die mogelijke drempels voor gebruik verlaagt.

Ook de balans tussen meetbaarheid en menselijkheid verdient aandacht. Een SkillsWallet kan veel data bevatten, maar het vangt nooit de volledige rijkdom van een persoon. Creativiteit, motivatie, beperkingen, drijfveren, sociale intelligentie of veerkracht zijn vaak contextgebonden en laten zich niet altijd eenvoudig vangen in een gestandaardiseerd profiel. Het risico bestaat dat juist deze complexe, maar vaak doorslaggevende aspecten onderbelicht blijven.

Een ander belangrijk aandachtspunt is inclusie. De SkillsWallet kan bijdragen aan gelijke kansen doordat werkgevers in een eerste selectie meer kijken naar bewezen vaardigheden en minder naar naam, gender of achtergrond. Daarmee kan de SkillsWallet juist een drempelverlagend, bijna anoniem startpunt voor sollicitanten bieden. Tegelijkertijd kan in de overgangsperiode het tegenovergestelde gebeuren: wie (nog) geen goed gevulde SkillsWallet heeft, of wiens werkgever geen bewijs van vaardigheden aanlevert, kan achterop raken ten opzichte van degenen die dit wél hebben. Deze tijdelijke uitsluiting zal naar verloop van tijd verdwijnen, maar verdient de komende jaren nadrukkelijke aandacht van beleidsmakers en werkgevers.

Ten slotte is er het internationale perspectief. De SkillsWallet krijgt meer kracht als het over de landsgrenzen heen kan worden erkend en gebruikt. Dat vraagt om voortdurende Europese samenwerking en om het overbruggen van verschillen in tempo, cultuur en ambitie tussen lidstaten.

De SkillsWallet kan een betrouwbaar digitaal fundament worden van een transparante, eerlijke en toekomstbestendige arbeidsmarkt, als er oog is voor de randvoorwaarden

Deze reflectie is dus tweezijdig: de SkillsWallet heeft het potentieel om een betrouwbaar digitaal fundament te worden van een transparante, eerlijke en toekomstbestendige arbeidsmarkt. Maar dat potentieel kan alleen worden waargemaakt als er oog is voor de randvoorwaarden: vertrouwen, brede adoptie, aandacht voor de menselijke maat en intensieve Europese samenwerking op gebied van standaardisatie.

Conclusie: een grote stap naar een moderne arbeidsmarkt

De SkillsWallet is geen digitale gimmick, maar een grote stap richting een moderne arbeidsmarkt waarin het draait om vertrouwen, transparantie en ontwikkeling. In een tijd waarin cv-fraude en opgeblazen kwalificaties het vertrouwen onder druk zetten, kan de SkillsWallet een betrouwbare aanvulling zijn: een plek waar diploma’s, certificaten en andersoortige bewijzen voor talenten en vaardigheden op een veilige en verifieerbare manier kunnen worden bewaard en gedeeld.

De analyse langs de vier dimensies van interoperabiliteit laat zien dat het succes van de SkillsWallet niet vanzelf komt. Juridisch moeten kaders als AVG en eIDAS2 het fundament leggen voor eigenaarschap en digitaal vertrouwen. Organisatorisch moeten onderwijs, werkgevers en overheid bereid zijn om praktische afspraken te maken en processen op elkaar af te stemmen. Semantisch zijn standaarden als ESCO en CompetentNL onmisbaar om een gedeelde taal voor vaardigheden te creëren. En technisch vraagt de SkillsWallet om robuuste en veilige architecturen zoals het ARF, concreet toepasbare profielen zoals DIIP en open standaarden zoals OpenID4VP, zodat gegevensuitwisseling betrouwbaar en schaalbaar wordt.

Als deze bouwstenen samenkomen, ontstaat er veel meer dan zomaar een e-portfolio of digitale map met diploma’s: de SkillsWallet kan uitgroeien tot één van de digitale hoekstenen van een open Nederlands en Europees ecosysteem van onderwijs en arbeidsmarkt dat recht doet aan individueel talent, internationale mobiliteit vergemakkelijkt en slimme ondersteuning biedt voor een leven lang ontwikkelen. Hiermee verandert onze ‘schoenendoos’ met papieren diploma’s en certificaten in een herinnering. De toekomst is een veilig, betrouwbaar SkillsWallet vol met leer- en werkervaringen.

Webinar en rapport ‘Samen nog verder op weg naar een Integraal Skillspaspoort’

Dit artikel komt uit het rapport ‘Samen nog verder op weg naar een Integraal Skillspaspoort’, mogelijk gemaakt door NCOI. Download het volledige rapport.

Het rapport werd gepresenteerd tijdens het gelijknamige webinar op 10 november 2025, georganiseerd door de Stichting Integraal Skillspaspoort en NCOI. Bekijk de opname van het webinar in Vimeo