Dure lessen uit een rechterlijke uitspraak over kennismigratie

Recent sprak de Rechtbank Den Haag zich uit in een zaak die de verantwoordelijkheden van erkend referenten onderstreept. De uitspraak toont welke risico’s ontstaan bij het niet naleven van deze verplichtingen.

Erkend referent

Een erkend referent is een bedrijf of organisatie die door de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst) officieel is aangewezen om buitenlandse werknemers naar Nederland te halen. Met deze status kan de organisatie optreden als sponsor voor internationale werknemers die een verblijfsvergunning nodig hebben. De erkend referent heeft verplichtingen richting de IND, zoals het juist en tijdig doorgeven van informatie en het naleven van de geldende voorwaarden.

De casus

Een Turkse werknemer werd door een erkend referent aangenomen als chef-kok. Voor deze werknemer werd een verblijfsvergunning als kennismigrant aangevraagd en verkregen. In de aanvraag voor de verblijfsvergunning was een salaris opgegeven dat voldeed aan de geldende IND-loonnorm. In de praktijk ontving de werknemer echter een veel lager salaris en verrichtte hij werkzaamheden die niet aansloten bij de functie waarvoor de vergunning was verleend (bediening en andere klusjes).

De IND ontdekte dat het salaris niet voldeed aan de loonnorm en trok de verblijfsvergunning met terugwerkende kracht in. De werkgever ontsloeg de werknemer vervolgens op staande voet, met als reden dat hij zonder geldige verblijfsvergunning niet meer mocht werken.

Oordeel van de rechtbank

De rechtbank oordeelt dat het ontslag op staande voet ongeldig is, omdat er geen sprake was van een dringende reden aan de kant van de werknemer. Daarnaast is het oordeel dat het intrekken van de verblijfsvergunning volledig te wijten is aan de werkgever zelf, omdat deze niet het vereiste loon heeft betaald. De werknemer heeft recht op het overeengekomen (kennismigrant-)salaris, inclusief vakantiegeld en wettelijke verhogingen. De werkgever moet de achterstallige salarissen uitbetalen en de juiste loonheffingen afdragen aan de Belastingdienst en UWV.

Wat ging er fout?

Contractueel leken alle zaken (initieel) netjes overeen te zijn gekomen tussen de werkgever en de werknemer. Maar we kunnen concluderen dat een aantal punten in de praktijk niet volgens de arbeidsovereenkomst werd nageleefd.

– De werknemer ontving niet het salaris dat hoort bij zijn verblijfsvergunning als kennismigrant.
– De werknemer werd tewerkgesteld in een lager gekwalificeerde functie dan waarvoor de vergunning was afgegeven.

Na het intrekken van de verblijfsvergunning door de IND, heeft de werkgever de werknemer ontslagen. De werkgever heeft het ontslag ten onrechte gebaseerd op de intrekking van de verblijfsvergunning.

Hoe had het gemoeten?

1. Correct loon betalen
   De werkgever is verplicht een salaris uit te betalen wat zowel marktconform is, als voldoet aan de loonnorm voor kennismigranten. De werkgever moet het  contractuele salaris iedere maand uitbetalen op een bankrekening op naam van de werknemer. Netto-uitruil of inhoudingen mogen het normbedrag niet aantasten.
2. Functie en werkzaamheden aansluiten
   De werkzaamheden van de kennismigrant moeten in lijn zijn met de functie waarvoor de verblijfsvergunning is verleend. Afwijken hiervan kan leiden tot intrekking.
3. Zorgplicht naar werknemer
   Arbeidsovereenkomsten moeten duidelijk, correct vertaald en goed toegelicht zijn. Zeker bij internationale werknemers is het cruciaal dat de werknemer begrijpt wat is overeengekomen. Dit is onderdeel van de zorgplicht van een erkend referent aan de internationale werknemer. Daarnaast moet de werknemer door de werkgever op de hoogte zijn gesteld over de voorwaarden en verplichtingen van de verblijfsvergunning en het verblijfsrecht in Nederland.
4. Geen ontslag door eigen schuld werkgever
   Een verblijfsvergunning die wordt ingetrokken door fouten van de werkgever kan nooit een geldige ontslaggrond opleveren.

Verplichtingen erkend referent

De algemene verplichtingen die gelden als erkend referent hebben we hieronder op een rijtje gezet. Uiteraard is dit maar een korte samenvatting van de inhoud van de verplichtingen. Per situatie dient te worden beoordeeld of je als erkend referent voldoet aan deze verplichtingen.

1. Informatieplicht
   Alle relevante wijzigingen in de situatie van de kennismigrant moeten tijdig aan de IND worden gemeld. Een melding moet bijvoorbeeld door de werkgever worden gedaan als de werknemer stopt met werken. Een ander voorbeeld is dat gemeld dient te worden wanneer de werknemer ouderschapsverlof opneemt en daardoor tijdelijk een lager salaris ontvangt dan de loonnorm voor kennismigranten.
2. Administratieplicht
   De werkgever moet alle relevante documenten bijhouden en op verzoek aan de IND kunnen overleggen. Dit houdt in dat de arbeidsovereenkomsten, loonstroken en kopieën van paspoorten bewaard moeten worden. Tevens moet de werkgever kunnen aantonen dat het salaris conform de loonnorm is uitbetaald.
3. Zorgplicht
   De werkgever moet ervoor zorgen dat de kennismigrant de voorwaarden van de verblijfsvergunning kan naleven. Dit houdt bijvoorbeeld in dat je als werkgever een geldig arbeidscontract aanbiedt aan de werknemer dat voldoet aan de IND-loonnormen. Tevens zorg je er als werkgever voor dat de werknemer daadwerkelijk de functie vervult waarvoor de vergunning is verleend (geen lager gekwalificeerd werk). Een andere belangrijke verplichting die hieronder valt, is dat een werkgever de werknemer informeert over de voorwaarden van de verblijfsvergunning, en tevens informeert over belangrijke zaken rondom het verblijfsrecht in Nederland.

Belang voor HR en Global Mobility

Rob den Boer van Eastwing zegt hierover het volgende: “Deze zaak benadrukt dat werkgevers – en met name erkend referenten – hun zorgplicht zeer serieus moeten nemen. Het niet naleven van de loonnormen of het verkeerd inzetten van kennismigranten kan leiden tot intrekking van verblijfsvergunningen, hoge loonaanspraken en reputatieschade.”

Advies

HR-professionals en werkgevers die kennismigranten in dienst nemen, doen er goed aan hun procedures regelmatig te laten toetsen op compliance. Dit voorkomt financiële en juridische risico’s en waarborgt dat internationale werknemers in Nederland eerlijk en rechtmatig kunnen werken. De specialisten van Eastwing kunnen adviseren op het gebied van tax en immigratie compliance.

Rechtbank Den Haag, ECLI:NL:RBDHA:2025:14937, 25 augustus 2025