Onderzoek: loonkloof in mkb bijna weg bij jongeren, maar hardnekkig in hogere functies

De loonkloof tussen mannen en vrouwen in het Nederlandse mkb is opnieuw kleiner geworden. Na correctie voor contractomvang, sector en functie resteert nog een verschil van 1,31 procent, zo blijkt uit nieuw onderzoek van MKB Servicedesk en Van Spaendonck Groep, gebaseerd op 1,2 miljoen geanonimiseerde loonstroken. Vooral in topfuncties en technische beroepen blijven echter grote verschillen bestaan. De onderzoeksresultaten worden gepresenteerd naar aanleiding van Equal Pay Day vandaag (24 november).

Het mediaan maandsalaris van mannen in het mkb bedraagt € 3.623, tegen € 3.280 voor vrouwen. Dat ruwe verschil van twaalf procent hangt voor een groot deel samen met deeltijdwerk, sectorale verschillen en functieniveaus. Na correctie blijft een beperkte, niet-verklaarbare kloof over. 

Grotere kloof bij topfuncties

Die lijkt vooral te ontstaan in hogere functies: vrouwelijke directeuren verdienen gemiddeld 15,2 procent minder dan hun mannelijke collega’s, oplopend tot bijna 27 procent in de zakelijke dienstverlening. Ook bij technische projectleiders en projectmanagers lopen de verschillen op tot 25 procent.

• Lees ook: Wetgeving over loontransparantie moet einde maken aan loonkloof

In meer dan de helft van de honderd meest voorkomende mkb-functies worden mannen en vrouwen inmiddels gelijk beloond. Dat geldt onder meer voor administratieve functies, horeca, zorg, apotheekbranche, commerciële dienstverlening en IT. In enkele functies, zoals doktersassistenten, verdienen vrouwen juist meer.

Equal Pay Day

De verschillen worden zichtbaar in de zogenoemde Equal Pay Day: vanaf die dag werken vrouwen symbolisch ‘gratis’ tot het einde van het jaar, vergeleken met het salaris van mannen. In functies met grote ongelijkheid – zoals directieposities en technische leidinggevende rollen – valt deze al in september of oktober. Waar geen loonkloof is, blijft Equal Pay Day staan op 31 december.

Onder jongere medewerkers (18–28 jaar) is de loonkloof zo goed als verdwenen; vrouwen verdienen gemiddeld zelfs iets meer. Bij Millennials zijn de verschillen beperkt, maar bij 45- tot 60-jarigen loopt de kloof op tot 2,60 procent. Onder Baby Boomers stijgt dat zelfs tot 3,45 procent. Die verschillen hangen samen met historische achterstanden en lagere instapsalarissen voor vrouwen in eerdere decennia.

• Lees ook: Mind the gap, zo dicht jij jouw eigen loonkloof

Cao-sectoren

Sectoren met cao’s laten structureel kleinere loonverschillen zien. Buiten cao-afspraken zijn de verschillen groter en grilliger. Zo bedraagt de loonkloof in de horeca binnen de cao net iets meer dan 1 procent, terwijl dezelfde functies bij bedrijven zonder cao een loonkloof van rond de 10 procent laten zien. Een vergelijkbaar patroon ziet men in levensmiddelen, detailhandel en productie.

Nieuwe wetgeving

Werkgevers krijgen de komende jaren te maken met nieuwe wetgeving rond loontransparantie, die naar verwachting vanaf juni 2027 ingaat. Bedrijven met meer dan 150 medewerkers moeten dan inzicht geven in beloningsverschillen. Volgens MKB Servicedesk doen werkgevers er goed aan nu al te starten met het opstellen van functieprofielen met salarisschalen, periodieke beloningsanalyses en consequente toepassing van salariskaders. Ook gelijke instapsalarissen, interne doorgroei voor vrouwen en training in objectieve beoordeling zijn noodzakelijk.

Voor het onderzoek zijn maandelijks 1,2 miljoen verloningen geanalyseerd uit de salaris- en HR-software Loket.nl. Niet alle sectoren maken gebruik van deze software en sectoren met onvoldoende data zijn buiten beschouwing gelaten. Het genoemde mediaan inkomen verwijst naar het meest representatieve inkomen, waarbij de helft van Nederland meer en de andere helft minder verdient.

• Lees ook: Genderloonkloof in Nederland grootst en hardnekkig in tech en sales