Een Integraal Skillspaspoort, is dat wel een goed idee?

Een paar jaar geleden verscheen het boek De integrale staat van Paul Frissen. Het boek vond ik niet zo geweldig, maar een aantal ideeën uit het boek vond ik wel waardevol. Het is een vorm van tegendenken die je soms nodig hebt, om scherper te zien wat je wél moet gaan doen.

Frissen pleit namelijk tegen een integrale aanpak. Geen integrale beleidsplannen om verkokering tegen te gaan. Geen integrale overheidsprogramma’s die iedereen over één kam scheren. Geen integraal skillspaspoort?

Het Integraal Skillspaspoort bestaat volgens het rapport dat in 2023 verscheen uit drie onderdelen: skillsplatformen, skillswallet en skillstaal. Als iedereen dit nou gewoon even invoert, hebben we het nergens meer over. Dan ontstaat een frictieloze arbeidsmarkt… zou je denken. Frissen beargumenteert (in veel te moeilijke woorden) dat dit een utopie is. Je kunt met alle wil van de wereld de inefficiëntie en rommeligheid van het leven niet vangen in een geïntegreerd, inclusief en efficiënt systeem.

Inefficiëntie maakt systeem robuuster

Ik laat me al jaren liever inspireren door Margaret Heffernan, die dit jaar haar boek Embracing Uncertainty uitbracht. Het boek ken ik nog niet; haar TED Talk over onzekerheid wel. We hebben minder soepele technologie nodig, stelde zij in 2019 al, en meer rommelige menselijke skills. Richt je wereld zo in, dat we met menselijkheid kunnen omgaan. Omarm de inefficiëntie, want dat maakt je systeem ook robuuster.

Zij roemt Buurtzorg als een van de organisaties die dat doet. Grotere ‘efficiënte’ zorgaanbieders leiden niet tot betere zorg. Een klein, wendbaar, robuust netwerk van buurtzorgteams kan flexibel inspelen op wensen en eisen vanuit de lokale omgeving. Dat zouden we ook voor de arbeidsmarkt en het onderwijs moeten organiseren.

Onderdelen van een ecosysteem

Gelukkig zitten er al mogelijkheden in het idee van het Integraal Skillspaspoort: een skillswallet is een plek waar allerlei data zouden kunnen worden opgeslagen, een skillsplatform kan allerlei verschillende zaken testen, en wie zegt dat je maar één platform kunt of moet gebruiken? Maar je moet dit soort middelen wel blijven zien als onderdelen van een ecosysteem. Onderdelen die moeten kunnen samenwerken.

Mensen komen van allerlei kanten naar jou toe en ze gaan naar allerlei kanten nadat ze bij jou weggaan. Jij moet goed weten wat jij te bieden hebt. Samen zorgen we voor een fundament, zodat mensen lekker van systeem naar systeem (skillsplatform, school, werkgever) komen en eenvoudig kunnen meenemen wat ze bij jou komen halen (wallet en skillstaal). Richt dus een robuust, inefficiënt systeem in, zodat iemand een prettige skillsontwikkeling meemaakt.

Lees ook:

• Skillsbased werken in de praktijk: sluit aan bij landelijke definities van skills
• Skillsbased werken in de praktijk: ruimhartiger waarderen en erkennen van skills
• Skillsbased werken in de praktijk: sluit aan bij een gezamenlijke skillstaal

Over de auteur

Wim Pelgrim is docent Nederlands en warm pleitbezorger van skillsgericht onderwijs. Hij wil toe naar een onderwijsmodel dat de nadruk legt op skills in plaats van diploma’s en dat gelijke kansen biedt aan iedereen. Wim Pelgrim werkte aan projecten als Blokchain.eu en schrijft nu een maandelijkse column voor de nieuwsbrief van de Skills Ambassade.